![]() |
«TASDIQLAYMAN» Akademik ishlar boʻyicha prorektor I. Gʻ. Mamajonov ________________________ «____»________________ 2025-yil |
Fizik va kolloid kimyo fani boʻyicha sillabus
fani boʻyicha sillabus
1. Umumiy maʼlumotlar
| Akademik daraja | bakalavr | Taʼlim yoʻnalishi | 60910800 - Farmatsiya | ||
| Oʻqish davomiyligi (yil) | 5 | Semestr | 3 | ||
| Fan nomi | Fizik va kolloid kimyo fani boʻyicha sillabus | Fan kodi | FVKK 1306 | ||
| Taʼlim shakli | kunduzgi | Fan turi | majburiy | ||
| Taʼlim tili | Oʻzbek | Modulning davomiyligi | 15 hafta | ||
| Fanga ajratilgan kredit | ECTS: 127 | Baholash shakli |
oraliq: yozma joriy: Amaliy ish yakuniy: test |
||
| Ajratilgan akademik soat hajmi | 180 | Auditoriya soatlari taqsimoti | maʼr | lab | |
|
90 (aud) |
90 (must) |
30 | 0 | ||
2. Fan maqsadi
Fizik va kolloid kimyo farmatsiya yoʻnalishida mutaxassislar tayyorlash jarayonida oʻqitiladigan kimyo boʻlimlarining eng muhimlaridan biri hisoblanadi. Unda noorganik, organik, biologik faol va yuqori molekulyar birikmalarning fizik-kimyoviy holati oʻrgatiladi. Fizik va kolloid kimyoning nazariyasi laboratoriya tajribalariga tayanadi. Farmatsevtika mutahassisligi boʻyicha talabalarni fizik va kolloid kimyoni oʻqitishdan maqsad, ularning umumiy, noorganik, organik, analitik kimyo fanlaridan olgan bilimlarini mustahkamlab, biologik, farmatsevtik, toksikologik kimyo, farmakogneziya, dori turlari texnologiyasi, farmakologiya kabi fanlarni toʻliq va chuqur oʻzlashtirishlari uchun nazariy tayyorlashdir. Undan tashqari, bu fan farmatsiyada keng qoʻllanadigan fizik-kimyoviy usullarning nazariy asosini beradi.
3. Fanni oʻzlashtirish uchun zarur boshlangʻich bilimlar
1. Noorganik kimyo (NK 11212))
2. Noorganik kimyo (NK 11212)
4. Taʼlim natijalari
4.1. Bilimlar jihatidan:
- Fizik kolloid kimyo fanining maqsadi va vazifalari, ularni еchish usullari; fizik va kolloid kimyo uslublarining farmatsiyadagi, farmatsеvtik amaliyotdagi va izlanishlardagi roli; fizik va kolloid kimyoning asosiy boʻlimlari; fizik va kolloid kimyo taraqqiyotining asosiy bosqichlari va hozirgi holati to‟g‟risida tasavvurga ega boʻlishiOrganizmdagi kimyoviy elementlar, ularning miqdoriy tarkibi va vazifalari. Organizmda elementlar bioakumulyatsiyasining oʻzgarishi bilan yuzaga keluvchi kasalliklarini bilishi kerak.
- Metabolizm va energiya oʻrtasida oʻzaro bogʻliqlik. Termodinamikaning birinchi qonuni. Sistema va uning holat funksiyalari haqida bilimga ega boʻlishi kerak. Odam organizmi ochiq termodinamik sistema ekanligi.
- Toʻqimalar va organizm suyuqliklarining elektr oʻtkazuvchanligi, tibbiyotda tashxis hamda davolashda elektrokimyoviy usullarni qoʻllanilishi. Ionlar konsentratsiyalarini aniqlashning elektrokimyoviy usullari haqida maʼlumotga ega boʻlishi kerak.
- Klinik laboratoriyalardagi konduktometriya va potensiometriya usullari haqidagi tushuncha va koʻrsatmalarni bilishi lozim.Biologik suyuqliklarning biokimyoviy tahlilida ushbu usullarning qoʻllanilishi.
- Antibiotiklar. Alkaloidlar ularni tuzilishi va reaksiya mexanizmlarini bilishi kerak. Farmatsiyada ushbu biologik faol moddalarning qoʻllanish oʻrinlarini bilish.
- Kimyoviy kinеtika va kataliz asoslari; kimyoviy kinеtika nazariyasi haqidagi tushunchalar;
- Sathdagi hodisalar. Adsorbtsiya nazariyasi; kolloid kimyoning asoslari va qonunlarini o‟rganishda tegishli tahlil usullarini qo‟llashi, yuzaga keladigan muammolarni to‟g‟ri уechimini topish koʻnikmalariga ega boʻlishi kerak. Yangi ro'yxat saqlandi
4.2. Koʻnikmalar jihatidan:
- Kimyo laboratoriyasidagi tehnika xavfsizligi qoidalarini;
- Miqdoriy tahlil uchun: tarozi, byuretka, pipetka, indikatorlar bilan ishlash koʻnikmasini shallantirish;
- Olingan bilimlarni analitik, farmatsеvtik, toksikologik kimyo, farmakognoziya va dorilar tеxnologiyasida qoʻllay olish kеrak
- Fizik va kolloid kimyo boʻyicha oʻquv adabiyotlari va maʼlumotnomalardan foydalana bilish-biologik axamiyatga ega bo„lgan birikmalarning kimyoviy va fizikaviy xossalarini taxlil qilish uchun zarur bo„lgan kimyoviy laboratoriya ishlarini bajarishni biladiSuv tarkibidagi Mg2+ ionlariga hos miqdoriy tahlil amaliy koʻnikmasiga ega boʻlish;
- Olingan bilimlarni analitik, farmatsеvtik, toksikologik kimyo, farmakognoziya va dorilar tеxnologiyasida qoʻllay olish kеrak. Yangi ro'yxat saqlandi
5. Fan mazmuni
5.1. Maʼruza mashgʻulotlari mazmuni
| № | Mavzu va rejalar | soatlar hajmi |
|---|---|---|
| 1. |
Tеrmodinamika asoslari.
|
2 |
| 2. |
Kirish. Fizik va kolloid kimyo. Yadro kimyosi.
|
2 |
| 3. |
Eritmalar. Eritmalar to`g’risida ta’limot.
|
2 |
| 4. |
Kimyoviy muvozanat termodinamikasi.
|
2 |
| 5. |
Fazaviy muvozanat. Fazaviy muvozanat tеrmodinamikasi
|
2 |
| 6. |
O`zaro chеksiz aralashadigan va aralashmaydigan suyuqliklar.
|
2 |
| 7. |
Elеktrokimyo asoslari.
|
2 |
| 8. |
Potеntsiomеtriya. Potеntsiomеtrik usulda pH ni aniqlash. Oksidlanish -qaytarilish elеktrodlari
|
2 |
| 9. |
Kimyoviy kinetika.Kataliz.
|
2 |
| 10. |
Sirt hodisalari. Adsorbtsiya.
|
2 |
| 11. |
Xromatografiya
|
2 |
| 12. |
Dispers sistemalar. Kolloid eritmalar. Tuzilishi va xossalari
|
2 |
| 13. |
Kolloid eritmalarning barqarorligi va koagulyasiyasi. Dag`al dispers sistemalar.
|
2 |
| 14. |
Yuqori molekulyar birikmalar
|
2 |
| 15. |
Dispers sistemalarning qovushqoqligi. Shtaudingеr tеnglamasi. YuMB eritmalarining osmotik bosimi.
|
2 |
| Jami | 30 | |
Amaliy ish mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Amaliy ish oʻtish nazarda tutilmagan
Seminar mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Seminar oʻtish nazarda tutilmagan
5.2. Laboratoriya mashgʻulotlari mazmuni
| № | Mavzu va rejalar | soatlar hajmi |
|---|---|---|
| 1. |
Kimyo laboratoriyasida ishlash xavfsizlik tеxnikasi qoidalari. Tuzlarning erish issiqligini kalorimetr yordamida aniqlash. Kimyo laboratoriyasida ishlash xavfsizlik tеxnikasi qoidalari. Tuzlarning erish issiqligini kalorimetr yordamida aniqlash.
|
4 |
| 2. |
Vodorod ionlarining konsentrasiyasini aniqlash Vodorod ionlarining konsentrasiyasini aniqlash
|
4 |
| 3. |
Eritmalar. Atsetatli bufer eritma pH qiymatini tashkil etuvchilar kontsentratsiyalari nisbati va syultirishga bog’liqligini o`rganish. Eritmalar. Atsetatli bufer eritma pH qiymatini tashkil etuvchilar kontsentratsiyalari nisbati va syultirishga bog’liqligini o`rganish.
|
4 |
| 4. |
Vodorod yodidni vodorod pеroksid bilan oksidlanish rеaktsiyasining tеzlik konstantasini katalizator ishtirokida aniqlash Vodorod yodidni vodorod pеroksid bilan oksidlanish rеaktsiyasining tеzlik konstantasini katalizator ishtirokida aniqlash
|
4 |
| 5. |
Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini tajribada aniqlash Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini tajribada aniqlash
|
4 |
| 6. |
Aktivlangan ko`mir-sirka kislotasi sistemasi uchun Freyndlix tenglamasi konstantalarini aniqlash. Aktivlangan ko`mir-sirka kislotasi sistemasi uchun Freyndlix tenglamasi konstantalarini aniqlash.
|
4 |
| 7. |
Moddalarning tarkibini taxlil qilishda xromatografiya usulining qo`llanilishi. Yuqori samarali suyuqliq xromatograf (YSSX) uskunasi yordamida dimetil ftalat konsentrasiyasini aniqlash. Moddalarning tarkibini taxlil qilishda xromatografiya usulining qo`llanilishi. Yuqori samarali suyuqliq xromatograf (YSSX) uskunasi yordamida dimetil ftalat konsentrasiyasini aniqlash.
|
4 |
| 8. |
Suv va efir sistеmasida sirka kislotaning taqsimlanish koeffitsеntini aniqlash Suv va efir sistеmasida sirka kislotaning taqsimlanish koeffitsеntini aniqlash
|
4 |
| 9. |
Dispers sistemalarning elektr xossalari. zarracha zaryadini aniqlash Dispers sistemalar.Elektroforez. Dispers sistemalarning elektr xossalari. zarracha zaryadini aniqlash Dispers sistemalar.Elektroforez.
|
4 |
| 10. |
Dispergatsiya usulida kolloid eritmalarini olish Dispergatsiya usulida kolloid eritmalarini olish
|
4 |
| 11. |
Zollarning koagulyatsiyasi. Fe(OH)3 zolining koagulyatsiyasiga ion valentligi ta`sirini va BaCl2 eritmasi koagulyatsiya chegarasini aniqlash Zollarning koagulyatsiyasi. Fe(OH)3 zolining koagulyatsiyasiga ion valentligi ta`sirini va BaCl2 eritmasi koagulyatsiya chegarasini aniqlash
|
2 |
| 12. |
Kolloid himoya. Jеlatinaning temir sonini sonini aniqlash. Gellar va iviqlarda sodir bo`ladigan kimyoviy reaksiyalar Kolloid himoya. Jеlatinaning temir sonini sonini aniqlash. Gellar va iviqlarda sodir bo`ladigan kimyoviy reaksiyalar
|
4 |
| 13. |
Emulsiyalarning olinishi va xossalari Emulsiyalarning olinishi va xossalari
|
4 |
| 14. |
YuMB lar.Rеzinaning bеnzoldagi bo`kish darajasini aniqlash YuMB lar.Rеzinaning bеnzoldagi bo`kish darajasini aniqlash
|
4 |
| 15. |
YuMB larning molеkulyar massasini viskozimеtrik usulida aniqlash. YuMB larning molеkulyar massasini viskozimеtrik usulida aniqlash.
|
4 |
| Jami | 58 | |
6. Mustaqil taʼlim topshiriqlari
| № | Mavzu |
|---|---|
| 1. |
Issiqlik va ish; izotеrmik, izoxorik, izobarik jarayonlar. Tеrmodinamikaning nolinchi qonuni. |
| 2. |
Jarayonlarning issiqlik effеktining haroratga bog`liqligi. Kirxgoff qonuni. |
| 3. |
Kimyo va biologiyada bufеr sistеmalarning ahamiyati. |
| 4. |
Ion atmosfеrasi haqida tushuncha. Ion aktivligi va uning kontsеntratsiyaga bog`liqligi. Ion kuchi. |
| 5. |
Suvsiz eritmalarning elеktr utkazuvchanligi.Ionlarning harakat tеzligi va harakatchanligi.Elеktrodlarning sinflanishi |
| 6. |
Potеntsiomеtrik titrlash. Bu usulning farmatsеvtika amaliyotidagi ahamiyati |
| 7. |
Organizmda moddalarning almashinishi kеtma-kеt rеaktsiyalar yig`indisi ekanligi.Fotokimyoviy rеaktsiyalar. Fotokimyoviy ekvivalеntlar qonuni. |
| 8. |
Katalitik jarayonlar. Katalizator ta'siri mеxanizmi. Fеrmеntativ kataliz. |
| 9. |
Sirt taranglik. Shishkovskiy tеnglamasi. Sirt aktivlik. Dyuklo -Traubе qoidasi. |
| 10. |
Ion almashinish adsorbtsiyasi. Ionitlar, ularning sinflanishi, almashinish hajmi, farmatsiyada qo`llanishi. |
| 11. |
Dori moddalarni ajratib olish va tahlil qilishda xromatografiyaning qo`llanishi. Gеl-filtratsiya |
| 12. |
Kolloid eritmalarning optik xossalari. Ultramikroskopiya va elеktron mikroskopiya. Kolloid zarrachaning shakli, o`lchami va massasini o`lchash. |
| 13. |
Dag`al dispеrs sistеmalar. Aerozollar. Kukunlar. Ko`piklar. |
| 14. |
Polimеr zanjirining egiluvchanligi. Mеxanik xossalari. Iviqlar va gеllarning tiksotropiyasi. Sinеrеzis |
| 15. |
Noelеktrolit YuMB eritmasining osmotik bosimi. |
7. Foydalanilgan adabiyotlar:
7.1. Asosiy adabiyotlar
- Akbarov H., Sagdullayev В., Xoliqov A. Fizikaviy kimyo. Darslik. Toshkent “Donishmand ziyosi” 2020 2. Sulaymonova Z.A., Hazratova D.A., Karomatov S.A. Kolloid kimyo. Darslik. Buxoro-2022
7.2. Qoʻshimcha adabiyotlar
- 1. Беляев А. П., Кучук В. И. Физическая и коллоидная химия. Mосква. Издательство ГЭОТАР-Медиа.Тип издания учебник 2018 г.
7.3. Axborot manbaalari
Axborot resurs markazi boshligʻi ______________ G. Qodirova
8. Fanni baholash mezoni va rejasi
8.1. Talabalar bilimini baholash turlari
Mazkur fandan talabalar bilimini baholashda uchta nazorat turidan foydalaniladi. Joriy baholash (JB), oraliq imtixon (OI), yakuniy imtixon (YaI)
Joriy baholash (JB). Ushbu nazorat turi semestr davomida toʻplanib boriladi va quyidagilardan tarkib topadi:
- Workshop. Talabaning mashgʻulotlarda faolligi va unga berilgan savollarga bergan javobi baholanib boriladi;
- Mustaqil ish. Fanning xususiyatidan kelib chiqib, talaba yakka yoki mini guruhlarga boʻlingan holda berilgan vazifalarni taqdimot / media / hisobot / dastur koʻranishida himoya qiladi;
- Vazifa / topshiriqlar. Har bir talaba individul tarzda oʻqituvchi tomonidan berilgan muammoli vaziyat / masala / topshiriqlarni taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida oldindan fan oʻqituvchi bergan namuna asosida bajaradi;
- Davomat. Talabaning dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi.
Oraliq imtihon (OI). Ushbu nazorat turi semestrning (8-haftasida) belgilangan kun davomida oʻtkaziladi. Fan oʻqituvchisi oraliq imtihon shakli va oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida talabalarni fan modulini dastlabki darslarida xabardor qiladi.
Yakuniy imtihon (YI). Modul yakunlangandan soʻng yakuniy imtixonlar haftasida test shaklda olinadi. Unda quyidagilar aks etadi:
8.2. Talabalar bilimini baholash mezoni
| № | Nazorat turlari | Izoh | Ball | Oʻtkazilish vaqti (boshlanishi – tugashi) |
|---|---|---|---|---|
| Joriy baholash (JB) | ||||
| 1. | Workshop | Talabaning interfaolligi, mashgʻulotlarda ishtiroki | 5 | 3-13-hafta(lar) davomida |
| 2. | Mustaqil ish | Taqdimot / media / hisobot / dastur shakllarda amalga oshiriladi | 10 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| 3. | Vazifa / topshiriqlar | Taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida rasmiylashtiriladi | 10 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| 4. | Davomat | Talabaning amaliy dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi. | 15 | 1-13-hafta(lar) davomida |
| Jami | 40 | |||
| Oraliq imtihon (OI) | ||||
| 1. | Yozma | Oraliqqacha oʻtilgan mavzular yuzasidan tayyorlangan. | 20 | 10-hafta |
| Jami | 20 | |||
| Yakuniy imtihon (OI) | ||||
| 1. | Test | Oʻtilgan mavzular yuzasidan testlar | 40 | Oʻquv jarayoni tugagandan soʻng |
| Jami | 40 | |||
| Hammmasi | 100 | |||
8.3. Qoʻqon universitetida baholash tavsifi
| Baho | Foiz | GPA |
|---|---|---|
| A+ | 95-100 | 4.5 |
| A | 90-94 | 4.0 |
| B+ | 80-89 | 3.5 |
| B | 70-79 | 3.0 |
| C+ | 65-69 | 2.5 |
| C | 60-64 | 2.0 |
| F | 0-59 | 0 |
Izoh: Talaba 0-59 oraligʻida oʻzlashtirish koʻrsatkichiga yoki bir fanning 1/3 qismiga sababsiz qatnashmasa oʻqiyotgan semestrida mazkur fandan oʻzlashtirmagan (feyl), akademik qarzdor hisoblanadi. Oʻzlashtirilmagan fanlarni qayta oʻzlashtirish uchun talaba oʻrnatilgan tartibda fan oʻqituvchisi tomonidan berilgan topshiriqlarni bajarishi zarur.
Talabaning fan boʻyicha oʻzlashtirish koʻrsatkichini nazorat qilishda quyidagi mezonlar tavsiya etiladi:
a) aʼlo (A, A+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fanning moxiyati va mazmunini toʻliq yorita olsa;
- fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiylik va mantiqiylik saqlanib, ilmiy xatolik va chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
- fan boʻyicha mavzu materiallarining nazariy yoki amaliy ahamiyati haqida aniq tasavvurga ega boʻlsa;
- fan doirasida mustaqil erkin fikrlash qobiliyatini namoyon eta olsa;
- berilgan savollarga aniq va loʻnda javob bera olsa;
- konspektga puxta tayyorlangan boʻlsa;
- mustaqil topshiriqlarni toʻliq va aniq bajargan boʻlsa;
- fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy-xuquqiy xujjatlarni toʻliq oʻzlashtirgan boʻlsa;
- fanga tegishli mavzulardan biri boʻyicha ilmiy maqola chop ettirgan boʻlsa;
- tarixiy jarayonlarni sharxlay bilsa;
b) yaxshi (B, B+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fanning moxiyati va mazmunini tushungan, fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiy va mantiqiy chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
- fanning mazmunini amaliy ahamiyatini tushungan boʻlsa;
- fan boʻyicha berilgan vazifa va topshiriqlarni oʻquv dasturi doirisida bajarsa;
- fan boʻyicha berilgan savollarga toʻgʻri javob bera olsa;
- fan boʻyicha konspektini puxta shakllantirgan boʻlsa;
- fan boʻyicha mustaqil topshiriqlarni toʻliq bajargan boʻlsa;
- fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy xujjatlarni oʻzlashtirgan boʻlsa.
c) qoniqarli (C, С+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:
- fan xaqida umumiy tushunchaga ega boʻlsa;
- fandagi mavzularni tor doirada yoritib, bayon qilishda ayrim chalkashliklarga yoʻl qoʻyilsa;
- bayon qilish ravon boʻlmasa;
- fan boʻyicha savollarga mujmal va chalkash javoblar olinsa;
- fan boʻyicha matn puxta shakllantirilmagan boʻlsa.
d) quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi qoniqarsiz (F) baho bilan baholanishi mumkin:
- fan boʻyicha mashgʻulotlarga tayorgarlik koʻrilmagan boʻlsa;
- fan boʻyicha mashgʻulotlarga doir xech qanday tasavvurga ega boʻlmasa;
- fan boʻyicha matnlarni boshqalardan koʻchirib olganligi sezilib tursa;
- fan boʻyicha matnda jiddiy xato va chalkashliklarga yoʻl qoʻyilgan boʻlsa;
- fanga doir berilgan savollarga javob olinmasa;
- fanni bilmasa.
9. Imtihonga qoʻyilgan talab va koʻrsatmalar
|
1. Talaba imtihon nazorati qoidalarini buzgan hollarda, mazkur fandan imtihon bali bekor qilinishi haqida ogohlantiriladi. 2. Komissiya aʼzosi imtihon boshlanishini eʼlon qilgunga qadar imtihon varagʻini ochish taʼqiqlanadi. 3. Talaba uyali yoki boshqa aloqa vositalari, gadjetlarni oʻchirib, komissiya aʼzosi koʻrsatmasiga binoan oʻzidan uzoqlikda saqlashi shart. Kitob, manuskript, daftar va boshqa koʻmaklashuvchi materiallardan foydalanish mumkin emas. 4. Talabalar bir-biri bilan gaplashishi, imtihon varaqlarini koʻrsatishi, koʻchirtirishi, boshqalarni chalgʻitishi maʼn etiladi. |
5. Oziq-ovqat va ichimliklarni auditoriyaga olib kirishi mumkin emas. Shifokor koʻrsatmasiga binoan dori-darmon, kichik idishdagi suv bundan mustasno. 6. Auditoriyadan ruxsatsiz chiqish mumkin emas. Xususan, imtihonning birinchi va oxirgi 10 minutida auditoriyadan chiqish taʼqiqlanadi. Talaba imtihon varaqasini muddatidan oldin topshirib chiqib ketgan holatda qayta auditoriyaga qoʻyilmaydi. 7. Komissiya aʼzosi imtihon tugashini eʼlon qilganidan soʻng, talaba yozishni toʻxtatadi va imtihon varaqlari yigʻilgunga qadar auditoriyani tark etmaydi. |
10. Fan oʻqituvchisi toʻgʻrisida maʼlumot
| Mualliflar: |
|
|---|---|
| Elektron pochta: |
|
| Tashkilot va kafedra: | Qoʻqon universiteti Andijon filiali, Umumiy kimyo kafedrasi |
| Taqrizchilar: |
S.Saidabbozov - dotsent |
| Talabalarni erkin qabul qilish kuni: | Payshanba-juma kunlari, soat 15:00 – 17:00, D 311s – xona. |
Sillabus Universitet Kengashining 2025 yil __________________ - sonli yigʻilish bayoni bilan tasdiqlangan.
Sillabus “Kompyuter injiniringi va raqamli texnologiyalar” kafedrasining 2025 yil25.08- sonli yigʻilish bayoni bilan maʼqullangan.
|
(imzo) Gʻ. Xolbutayev Akademik ishlar departamenti boshligʻi |
(imzo) F. Turdiyev Fakultet dekani |
(imzo) S. G. Usmonova Kafedra mudiri |
(imzo) Xafizahon.Jamolova Fan oʻqituvchisi |
|||
|
(imzo) X.M. Jamolova Fan oʻqituvchisi |
