Saqlash joyi
KUAF-logo «TASDIQLAYMAN»
Akademik ishlar boʻyicha prorektor
I. Gʻ. Mamajonov
________________________
«____»________________ 2025-yil

 

Noorganik kimyo

fani boʻyicha sillabus

 

1. Umumiy maʼlumotlar

Akademik daraja bakalavr Taʼlim yoʻnalishi 60910800 - Farmatsiya
Oʻqish davomiyligi (yil) 5 Semestr 1,2
Fan nomi Noorganik kimyo Fan kodi NK11212
Taʼlim shakli kunduzgi Fan turi majburiy
Taʼlim tili Oʻzbek Modulning davomiyligi 30 hafta
Fanga ajratilgan kredit ECTS:    12    Baholash shakli oraliq: yozma
joriy: amaliy topshiriq
yakuniy: test
Ajratilgan akademik soat hajmi 360 Auditoriya soatlari taqsimoti maʼr lab
180
(aud) 		180
(must)		 60 0
 

2. Fan maqsadi

Noorganik kimyo fanining maqsadi - Kimyoning umumiy qonuniyatlarini, moddaning tuzilishi, kimyoviy elеmеntlarning davriy jadvalda tutgan oʻrni, fizik va kimyoviy xossalari haqida batafsil, shuningdеk eritmalar, kimyoviy rеaksiya tеzligi haqida umumiy tushunchalar bеrib, kеlgusida oʻtiladigan barcha kimyoviy fanlarni oʻqitishga poydеvor yaratishdir. Mazkur modul analitik, organik, fizik va kolloid, toksikologik, farmatsevtik kimyo modullari uchun zamin boʻlib xizmat qiladi.

3. Fanni oʻzlashtirish uchun zarur boshlangʻich bilimlar

1. Boshlangʻich bilimlar talab etilmaydi.

4. Taʼlim natijalari

4.1. Bilimlar jihatidan:

  • Atomning tarkibi. Engil va ogʻir elementlarning sintezi. Vodorodsimon elementlarning atom tuzilishi. Kvant mehanikasining nazariy asoslari. Atom orbitallar. Dе–Broyl tеnglamasi. Elеktron bulut. Toʻlqin funksiyasi. s, d, p va f– elementlarning atom tuzilishi. Koʻp elektronli atomlar. Atomning asosiy tavsiflari. Kvant sonlar. Pauli prinsipi, Xund qoidasi. Klechkovskiyning 1 va 2 qoidasi. Elektroni qulagan elemtntlarning atom tuzilishini bilish kerak;
  • – Kimyoviy reaksiyalarning issiqlik effеkti. Tеrmokimyoviy tеnglamalar. Termokimyo. Kalorimetriya. Ichki enеrgiya va entalpiya. Gеss qonuni va uning xulosalari. Moddalarning standart sharoitda hosil bulish va yonish entalpiyasini jadval natijalari asosida hisoblash. Zarrachalarning fazoda mavjud boʻlish ehtimolligi va tartibsizligi bilan entropiya orasidagi bogʻlanish haqida bilimga ega boʻlish;
  • – Kimyoviy bogʻlarning enеrgiyasi, uzunligi yoʻnalishi va toʻyinuvchanligi. Valеnt bogʻlanish usuli. Valеntlikni valеnt bogʻlanish usuli bilan aniqlash. Molеkulyar orbitallar usuli. Molеkulyar orbitallar usulida bogʻlarning karraligi. Atom orbitallarining gibridlanishi. Valеnt burchaklar. Molеkuladagi atomlarning fazoviy joylanishi haqida tasavvurga ega boʻlish;
  • – Elementar yacheykalar va kristallik strukturalarni tuzilishi. Zich sharlarning joylashuvi. Geksogonal va kubsimon zich joylashuv. Zich joylashuvdagi boʻshliqlar. Tetraedrik va oktaedrik boshliqlarning oʻlchamlari. Metallarning strukturalari. Zich joylasuvlar kuzatilmaydigan strukturalar. Oddiy kub, hajmi markazlashgan, qirralari markazlashgan va geksogonal kristall panjaralar va ularning mohiyati anglab olish. Rentgenostrukturaviy tahlil qila olish;
  • – Eritmalar. Eritmalarning kolligativ xossalari. Eritmalarda osmos xodisasi, osmotik bosim. Osh tuzi va glyukozaning fiziologik, gipotonik, gipertonik eritmalarini tayorlash. Titrimetriya asoslari. Undagi reaksiyalar va reagentlar boʻyicha amaliy koʻnikmalar oladi;
  • – Davriy jadvaldagi s–blok metallar. Noorganik moddalarning tuzlishini kimyoviy tahlil yordamida tekshirish usullari haqida bilimlarga ega boʻlish.
    • Yangi ro'yxat saqlandi

4.2. Koʻnikmalar jihatidan:

  • Miqdoriy tahlil uchun: tarozi, byuretka, pipetka, indikatorlar bilan ishlash koʻnikmasini shakllantirish;
  • – Noorganik birikmalar va ularni tarkibi toʻgʻrisida tasavvurga ega boʻladilar;
  • – Birikmalar va ularni kimyoviy xossalarini amalda qoʻllay oladilar. Shuning natijda talablarni olgan bilimlarini amalda qoʻllay olish va xulosa chiqara olish koʻnikmalarini shakllantirish orqali talabalarda amaliy koʻnikmalarga erishish.
    • Yangi ro'yxat saqlandi

5. Fan mazmuni

5.1. Maʼruza mashgʻulotlari mazmuni

№ Mavzu va rejalar soatlar hajmi
1.

Atom tuzilishi. Atom yadrosining tuzilishi. Kimyoviy bog‘lanish va molekula tuzilishi. Valent bog‘lanishlar usuli. Molekular orbitallar (MO)usuli.

  1. 1. Kimyoviy bogʻlanish va molekula tuzilishi.
  2. 2. Valent bogʻlanishlar usuli.
  3. 3. Nanozarrachalar haqida tushuncha.
  4. 4. Noorganik birikmalarning asosidagi dori vositalari.
2
2.

Kimyoviy rеaksiyalarning enеrgеtikasi va yo‘nalishi

  1. 1. Tеrmokimyo asoslari.
  2. 2. Odam organizimi ochiq sistemasi sifatida.
  3. 3. Kalorimetriya. Gеss qonuni. Ichki enеrgiya va entalpiya.
  4. 4. Kimyoviy rеaksiyalarning biologik ahamiyati.
  5. 5. Organizmdagi biokimyoviy reaksiyalar kinetikasiga tana xaroratining taʼsiri.
2
3.

Kimyoviy bog`lanish turlari. Molekulyar orbitallar usuli.

  1. 1. Molekulyar orbitallar usuli.
  2. 2. Kimyoviy bogʻlarning xususiyatlari.
  3. 3. Molеkulyar orbitallar usulida bogʻlarning karraligi.
  4. 4. Moddalarining kalloriyalik darajasi.
  5. 5. Dori vositalarining bioakumulyatsiyasiga kimyoviy bogʻlanishga bogʻliqligi.
2
4.

Oddiy qattiq moddalarning tuzilishi. Metallar va qotishmalarning tuzilishi. Ion birikmalarning tuzilishi.

  1. 1. Oddiy moddalar va ularning turlari.
  2. 2. Oddiy moddalarni fizik–kimyoviy xossalarining tuzilishga bogʻliqligi.
  3. 3. Farmatsiya sanoatida oddiy qattiq moddalar homashyo sifatida.
  4. 4. Qotishmalarning farmaseftika sanoatida qoʻllanilishi.
2
5.

Eritmalar kimyosi.

  1. 1. Eritmalarning kolligativ xossalari.
  2. 2. Eritmalarda osmos xodisasi, osmotik bosim.
  3. 3. Gemoliz va plazmoliz jarayoni.
  4. 4. Izotonik eritmalar va ularning tibbiyotda qoʻllanilishi.
2
6.

Eritma shaklidagi dorivor preparatlar. Ineksiya, suspenziya va sprey koʻrinishidagi dori vositalari.

  1. 1. Sirop shaklidagi dori vositalari.
  2. 2. Tomchi va sprey shaklidagi dori vositalari.
  3. 3. Intravenoz eritmalar.
  4. 4. Eritma shaklidagi dori vositalarining farmokokinetik xususiyatlari.
2
7.

Oksidlanish–qaytarilish reaksiyalari (OQR), turlari, tenglash usullari.

  1. 1. Oksidlanish–qaytarilish reaksiyalari turlari va ahamiyati.
  2. 2. OQRni tenglash usullari
  3. 3. Oksidlovchilar va qaytaruvchilar.
  4. 4. Dori vositalarini saqlashda OQRning ahamiyati.
  5. 5. Antioksidant dori vositalari farmatsiyada.
2
8.

Koordinatsion birikmalar kimyosi.

  1. 1. Koordinatsion birikmalar va ularning tuzulishi. Verner nazariyasi.
  2. 2. Oddiy kompleks birikmalar va ularning biologik axamiyati.
  3. 3. Biokomplekslar (gemoglobin) misolida
  4. 4. Helatlar. Helatoterapiya.
  5. 5. Kompleks birikmalari asosidagi antidotlar.
2
9.

s–elementlar. Vodorod, gidridlar. Suv, suvning qattiqligi va uni yo`qotish usullari.

  1. s–elementlar, ular birikmalarining tibbiyotdagi ahamiyati va qoʻllanilishi.
  2. Vodorodning fizik–kimyoviy usullari hossalari.
  3. Suvning qattiqligi. Qattiq suvlarning xalq hoʻjaligiga keltiradigan zararlari va foydali tomonlari.
  4. Farmatsevtika sanoatida suvning qoʻllanilishi.
2
10.

Ishqoriy metallarning inson organizmidagi ahamiyati. Natriy va kaliy saqlovchi dorivor preparatlar.

  1. 1. Ishqoriy metallar va ularning fizik–kimyoviy xossalari.
  2. 2. Natriy kationining biologik ahamiyati.
  3. 3. Kaliy kationining biologik ahamiyati.
  4. 4. Natriy va kaliy saqlovchi dori vositalari va ularning kimyoviy tarkibi.
  5. 5. Suyuqlik va elektrolit balansi. Nerv impulslari.
2
11.

Davriy jadvalning 2–guruh elementlari. Berilliy guruhi.

  1. 1. Guruhning umumiy tavsifi.
  2. 2. Berilliy hamda magniyning fizik–kimyoviy xossalari va ularning qoʻllanilishi.
  3. 3. Kalsiy hamda bariyning fizik–kimyoviy xossalari va qoʻllanilishi.
  4. 4. Magniy birikmalari asosidagi dori vositalari va ularning kimyoviy tarkibi.
  5. 5. Kalsiy birikmalari asosidagi dori vositalari va ularning kimyoviy tarkibi.
2
12.

Davriy jadvalning 3–guruh elementlari. Skandiy guruhi.

  1. 1. Guruhning umumiy tavsifi.
  2. 2. Skandiyning fizik xossalari.
  3. 3. Skandiyning kimyoviy xossalari.
  4. 4. Skandiyning tibbiyotda qoʻllanilishi.
2
13.

Davriy jadvalning 4–guruh elementlari. Titan guruhi.

  1. 1. Guruhning umumiy tavsifi.
  2. 2. Titanning tabiatda tarqalishi.
  3. 3. Titanning fizik–kimyoviy xossalari.
  4. 4. 4–guruh elementlarining farmatsiya sanoatida ishlatilishi.
2
14.

Davriy jadvalning 5–guruh elementlari. Vanadiy guruhi.

  1. 1. Guruhning umumiy tavsifi.
  2. 2. Vanadiy tabiatda tarqalishi
  3. 3. Vanadiyning fizik–kimyoviy xossalari.
  4. 4. 5–guruh elementlarining xalq xoʻjaligida qoʻllanilishi.
2
15.

Davriy jadvalning 6–guruh elementlari. Xrom guruhi.

  1. 6–guruh elementlarining umumiy tavsifi. Xrom va uning birikmlari. Cr (II) va Cr (III) ionlariga sifat reaksiyalar. Xromning olinishi va xossalari. Xromning oksidlari, gidroksidlari, va tuzlari. 6–guruh elementlarining karbonilllari va metallorganik birikmalari. Xromosen. Metallosen. Reynke tuzi.
2
16.

Davriy jadvalning 7–guruh elementlari. Marganes guruhi.

  1. 1. 6–guruh elementlarining umumiy tavsifi.
  2. 2. Xrom va uning birikmlari.
  3. 3. Molibden va voliframning fizik–kimyoviy xossalari
  4. 4. 6–guruh elementlarining farmatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
17.

Davriy jadvalning 8–guruh elementlari. Temir guruhi.

  1. 1. 8–guruh elementlarining atom tuzilishi. Temir, platina palladiy oilasi.
  2. 2. Fe (II) hamda (III) birikmalari va ularning hossalari.
  3. 3. Temir asosisdagi dori vositalari.
  4. 4. Guruh elementlaring formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
18.

Temir saqlovchi dori vositalari. Tabletka, sirop, sashe va kukun koʻrinishidagi antianemik dori vositalari.

  1. 1. Organizmda temirning soʻrilishi.
  2. 2. Fe (II) saqlovchi antianemik dori vositalari.
  3. 3. Fe (III) saqlovchi antianemik dori vositalari.
  4. 4. Temir va gemoglobin. Antianemik preparatlar. Organizmda temir soʻrilishi.
2
19.

Davriy jadvalning 9–guruh elementlari. Kobalt guruhi.

  1. 1. 9–guruh elementlari. Kobaltning kompleks birikmalari.
  2. 2. Co (II) birikmalari va ularning fizik–kimyoviy xossalari.
  3. 3. Co (III) birikmalari va ularning fizik–kimyoviy xossalari.
  4. 4. Kobaltning oksidlari, gidroksidlari va tuzlari. Kobalt tuzlarining gidrolizi.
  5. 5. Vitamin B12 ning organizmidagi roʻli va qoʻllanilishi.
2
20.

Davriy jadvalning 10–guruh elementlari. Nikel guruhi.

  1. 1. Guruhning umumiy tavsifi.
  2. 2. Nikelning fizik–kimyoviy xossalari.
  3. 3. Nikel asosidagi dorivor vositalar. Ni (II) va Ni (III) ionlariga sifat reaksiyalar. Nikelning olinishi va xossalari.
  4. 4. Guruh elementlaring formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
21.

11–guruh elementlari. Mis guruhi.

  1. 1. 11–guruh elementlariga umumiy tavsif.
  2. 2. Mis hamda uning fizik–kimyoviy hossalari va qoʻllanilish sohalari.
  3. 3. Kumush hamda uning fizik–kimyoviy hossalari va qoʻllanilish sohalari
  4. 4. Oltin hamda uning fizik–kimyoviy hossalari va qoʻllanilish sohalari birikmalari.
  5. 5. Kumush va oltin birikmalarini saqlovchi dori vositalari.
2
22.

12 guruh elementlari. Rux guruhi.

  1. 1. 12– guruh elementlariga umumiy tavsif.
  2. 2. Rux va kadmiy birikmalari
  3. 3. Simob va uning birikmalari.
  4. 4. 12–guruh elementlarining bilogik ahamiyati.
2
23.

13–guruh elementlari. Bor guruhi.

  1. 1. 13–guruh elementlariga umumiy tavsif.
  2. 2. Borning fizik–kimyoviy xossalari birikmalari.
  3. 3. Alyuminiy fizik–kimyoviy xossalari birikmalari.
  4. 4. 13–guruh elementlarining formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
24.

14-guruh elementlari. Uglerod guruhi.

  1. 1. Guruh elementlariga umumiy tavsif.
  2. 2. Uglerod va uning birikmalari, hossalari hamda ishlatilishi.
  3. 3. Kremniyning va uning birikmalari, hossalari hamda ishlatilishi.
  4. 4. Qalay va qoʻrgʻoshin haqida.
  5. 5. 14–guruh elementlarining formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
25.

15–guruh elementlari. Pniktogenlar. Davriy jadvaldagi p–blok metallari.

  1. 1. Guruh elementlariga umumiy tavsif.
  2. 2. Azot birikmalarining hossalari hamda ishlatilishi.
  3. 3. Fosfor birikmalarining hossalari hamda ishlatilishi.
  4. 4. Mishyak birikmalarining hossalari hamda ishlatilishi.
  5. 5. 15–guruh elementlarining formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
26.

16–guruh elementlari. Xalkogenlar.

  1. 16–guruh elementlarning umumiy tavsifi.
  2. 2. Kislorodning fizik va kimyoviy xossalari.
  3. 3. Oksidlar, peroksidlar, ozonidlar.
  4. 4. Oltingugurt, selen birikmalarining fizik–kimyoviy xossalari
  5. 5. 16–guruh elementlarining formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
27.

17–guruh elementlari. Galogenlar.

  1. 17–guruh elementlarining umumiy tavsifi.
  2. 2. Ftor va xlor birikmalaring fizik va kimyoviy xossalari.
  3. 3. Brom birikmalaring fizik va kimyoviy xossalari.
  4. 4. Yod birikmalaring fizik va kimyoviy xossalari.
  5. 5. 17–guruh elementlarining formatsiya sanoatida qoʻllanilishi.
2
28.

Ftor, brom, yod saqlovchi dorivor preparatlar. Endokrinologik kasalliklarda yodning ahamiyati.

  1. 1. Ftor tanqisligi va uning oqibatlari. Ftor saqlovchi dori vositalar.
  2. 2. Brom tanqisligi va uning oqibatlari. Brom saqlovchi dori vositalar.
  3. 3. Yod tanqisligi Gipotireoz va gipertireoz.
  4. 4. Yod saqlovchi dorivor vositalar.
2
29.

18–guruh elementlari. Nodir gazlar.

  1. 18–guruh elementlarining umumiy tavsifi.
  2. 2. Formaseftik vositalarni saqlashda geliyning qoʻllanilishi. Spektrometriya.
  3. 3. Geliy, neon, argon, kripton va ksenon toʻgʻrisida.
  4. 4. Kripton va ksenon birikmalari.
2
30.

Farmatsevtika sanoatida minerallarning egallagan o‘rni. Noorganik birikmalarning inson organizmidagi bioakumulyatsiyasi.

  1. 1. Noorganik birikmalarning inson organizmidagi bioakumulyatsiyasi.
  2. 2. Minerallar va dorivor moddalar. Biofaollik va minerallar.
  3. 3. Mikroelementlar va vitaminlar bilan sin ergiya.
  4. 4. Antatsid moddalarning roʻli.
  5. 5. Minerallar va fermentativ jarayonlar.
2
Jami 60

Amaliy ish mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Amaliy ish oʻtish nazarda tutilmagan

Seminar mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Seminar oʻtish nazarda tutilmagan

 

5.2. Laboratoriya mashgʻulotlari mazmuni

№ Mavzu va rejalar soatlar hajmi
1.

Kimyoviy laboratoriyada ishlash qoidalari. Talabalarning noorganik kimyo fani boʻyicha bilim saviyasini aniqlash. Oksidlar, kislotalar, asoslar, tuzlar. Kimyoviy laboratoriyada ishlash qoidalari. Talabalarning noorganik kimyo fani boʻyicha bilim saviyasini aniqlash. Oksidlar, kislotalar, asoslar, tuzlar.

  1. 1. Kimyoviy laboratoriyada tajriba olib borish tartibi
  2. 2. Kimyoviy idishlar va ularning hususiyatlari bilan tanishish.
  3. 3. Kislota va ishqor kabi reaktivlardan foydalanish amaliy ko’nikmalarni shakillantirish.
  4. 4. Gravimetriya tuzlar va asoslar misolida.
  5. 5. Birinchi yordam ko’rsata olish ko’nikmasini shakillantirish.
2
2.

Nordon, asosli, qoʻsh va kompleks tuzlar. Ularning olinishi, tuzilishi va eritmadagi holati. Nordon, asosli, qoʻsh va kompleks tuzlar. Ularning olinishi, tuzilishi va eritmadagi holati.

  1. 1. Tuzlarni laboratoriya sharoitida olish.
  2. 2. Asoslarni laboratoriya sharoitida olish.
  3. 3. Tuzlar va asoslarning eruvchanligi va unga ta’sir qiluvchi omillarni tajribada asosida o’rganish.
  4. 4. Eritmalarning barqarorligi.
  5. 5. Kam qonlikda qoʻllaniladigan kompleks birikmalar.
2
3.

Kimyoviy bog‘lanish va molekula tuzilishi. Gazlarning molekulyar massasini aniqlash. Kimyoviy bog‘lanish va molekula tuzilishi. Gazlarning molekulyar massasini aniqlash.

  1. 1. Gazlarni malekulyar masasiga oid tajribalar.
  2. 2. Bog’ barqarorligi, modda mustaxkaligini aniqlashga oid tajribalar.
  3. 3. Tibbiyotda qoʻllaniladigan gazsimon birikmalar. Metabolizm jarayonida kimyoviy bogʻlarning ahamiyati.
2
4.

Natriy tiosulfatni sulfat kislota bilan taʻsirlanish reaksiyasi tezligini aniqlash. Nanozarrachalar olinishining kimyoviy usullari. Natriy tiosulfatni sulfat kislota bilan taʻsirlanish reaksiyasi tezligini aniqlash. Nanozarrachalar olinishining kimyoviy usullari.

  1. 1. Reaksiya tezligiga ta’sir qilvchi omillar.
  2. 2. Haroratni natriy tiosulfatni sulfat kislota bilan taʻsirlanish reaksiyasi tezligiga ta’sir tajribasi.
  3. 3. Dori vositalarining yaroqlilik muddatiga ta’sir qiluvchi omillar.
2
5.

Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini tajribada aniqlash. Kimyoviy reaksiyaning muvozanat konstantasini tajribada aniqlash.

  1. 1. Kimyoviy muvozanatga konsentratsiyani ta’siri tajribasi.
  2. 2. Kimyoviy muvozanatga harorat ta’siri tajribasi.
  3. 3. Kimyoviy muvozntga katalizator ta’siri tajribasi.
2
6.

Oddiy qattiq moddalar, metallar va qotishmalarning tuzilishi. Ion birikmalarning tuzilishi. Oddiy qattiq moddalar, metallar va qotishmalarning tuzilishi. Ion birikmalarning tuzilishi.

  1. 1. Oddiy qattiq moddalarning ogranoleptik hususiyatlarini o’rganish tajribasi.
  2. 2. Qotishmalarning turli kimyoviy ta’sirlariga nisbatan barqarorligini tajribalarda aniqlash.
  3. 3. Ion bog’lanishni mustaxkamligi elektrolitik disotsatsiya tajribalariga misollarda aniqlash.
  4. 4. Kristallanish jarayoni boʻyicha tajriba.
2
7.

Eritmalar kimyosi. Aniq konsentratsiyali (%, normal va molyar) eritmalar tayyorlash. Eritmalar kimyosi. Aniq konsentratsiyali (%, normal va molyar) eritmalar tayyorlash.

  1. 1. Eruvchanlik. Eritish jarayoni olib borish koʻnikmasi.
  2. 2. Tuzlarning kerakli konsentratsiyada eritmasini tayyorlash.
  3. 3. Fiziologik eritma tayyorlash tajribasi.
  4. 4. Eritmalarni suyultira olish ko’nikmasini shakillantirish.
2
8.

Eritmalarning fiziko–kimyoviy xossalari. Titrlash yoʻli bilan kislota konsentratsiyasini aniqlash. Elektrolitlar eritmalari. Eritmalarning fiziko–kimyoviy xossalari. Titrlash yoʻli bilan kislota konsentratsiyasini aniqlash. Elektrolitlar eritmalari.

  1. 1. Titrlashning kimyoviy usulini olib borish.
  2. 2. Titrlashda olingan natijalarni hisoblash va xisoblash ko’nikmalarini shakillantirish.
  3. 3. Dori vositalarning xavsizligigni ta’nimlashda titrlashning ahamiyati.
2
9.

Tuzlar gidrolizi, gidroliz jarayonida akva kation va gidrokso anionlarning hosil boʻlishi. Tuzlar gidrolizi, gidroliz jarayonida akva kation va gidrokso anionlarning hosil boʻlishi.

  1. 1. Tuz gidroliziga muhitning ta’siri tajribasi.
  2. 2. Tajribada suyultirish va haroratning gidrolizga taʻsirini aniqlash.
  3. 3. Tarkibida tuz saqlovchi dori vositalarining o’zlashishida gidrolizning ahamiyati.
2
10.

Oksidlanish–qaytarilish reaksiyalari. Kimyoviy elementlarini ajratib olish. Oksidlanish–qaytarilish reaksiyalari. Kimyoviy elementlarini ajratib olish.

  1. 1. OQRga oid tajribalar. KMnO4 misolida.
  2. 2. OQRga oid tajribalarni H2O2 misolida.
  3. 3. Laboratoriya sharoitida OQR reaksiya asosida oltingugurt ajratib olish tajribalari.
2
11.

Elektroliz. Latimer va Frost potensiallar diagrammasi. Potensiallarni aniqlash. Elektroliz. Latimer va Frost potensiallar diagrammasi. Potensiallarni aniqlash.

  1. 1. Natriy xlorid eritmasining elektrolizi.
  2. 2. Natriy sulfat eritmasining elektrolizi.
  3. 3. Elektroliz jarayoni va uning tibbiyotda qoʻllanilish oʻrinlari (gemodializ).
2
12.

Koordinatsion birikmalar kimyosi. Kompleks birikmalar. Ularning olinish reaksiyalari. Koordinatsion birikmalar kimyosi. Kompleks birikmalar. Ularning olinish reaksiyalari.

  1. 1. Berlin zangorisi kompleksni olish tajribasi.
  2. 2. Trunbil ko’ki kompleksni olish tajribasi.
  3. 3. Farmatsevtikada Xelat koʻrinishidagi dori vositalar.
2
13.

Kation va anion komplekslarining sintezi va ularning beqarorlik doimiysi. Kation va anion komplekslarining sintezi va ularning beqarorlik doimiysi.

  1. 1. Kompleksonometriya.
  2. 2. Suvning qattiqligini aniqlash tajribasi
  3. 3. Tarkibida kompleks birikma saqlovchi dorilarning tibbiyotdagi ahamiyati. Xelatoterapiya.
2
14.

Noorganik kimyoda fizik–kimyoviy usullar. Vodorod, gidridlar, suv va vodorod peroksid xossalari. Noorganik kimyoda fizik–kimyoviy usullar. Vodorod, gidridlar, suv va vodorod peroksid xossalari.

  1. 1. Optik emusion spektromertri bilan tanishish.
  2. 2. Vodorod peroksidning fizik–kimyoviy hossalarini tajribalar yo’li bilan o’rganish.
  3. 3. Vodorod, gidridlar, suv va vodorod peroksidning biologik ahamiyati.
2
15.

1 guruh s–blok metallar. Ularning olinishi va xossalari. 1 guruh s–blok metallar. Ularning olinishi va xossalari.

  1. 1. Litiy kationini ochishga oid tajribalar.
  2. 2. Natriy kationiga xos sifat reaksiyalar
  3. 3. Kaliy kationiga xos sifat taxlilini olib borish.
  4. 4. Laboratoriya fiziologik eritma tayyorlash.
2
Jami 30

6. Mustaqil taʼlim topshiriqlari

№ Mavzu

 

 

7. Foydalanilgan adabiyotlar:

7.1. Asosiy adabiyotlar

7.2. Qoʻshimcha adabiyotlar

7.3. Axborot manbaalari

 

Axborot resurs markazi boshligʻi ______________ G. Qodirova

8. Fanni baholash mezoni va rejasi

8.1. Talabalar bilimini baholash turlari

Mazkur fandan talabalar bilimini baholashda uchta nazorat turidan foydalaniladi. Joriy baholash (JB), oraliq imtixon (OI), yakuniy imtixon (YaI)

Joriy baholash (JB). Ushbu nazorat turi semestr davomida toʻplanib boriladi va quyidagilardan tarkib topadi:

- Workshop. Talabaning mashgʻulotlarda faolligi va unga berilgan savollarga bergan javobi baholanib boriladi;

- Mustaqil ish. Fanning xususiyatidan kelib chiqib, talaba yakka yoki mini guruhlarga boʻlingan holda berilgan vazifalarni taqdimot / media / hisobot / dastur koʻranishida himoya qiladi;

- Vazifa / topshiriqlar. Har bir talaba individul tarzda oʻqituvchi tomonidan berilgan muammoli vaziyat / masala / topshiriqlarni taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida oldindan fan oʻqituvchi bergan namuna asosida bajaradi;

- Davomat. Talabaning dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi.

Oraliq imtihon (OI). Ushbu nazorat turi semestrning (8-haftasida) belgilangan kun davomida oʻtkaziladi. Fan oʻqituvchisi oraliq imtihon shakli va oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida talabalarni fan modulini dastlabki darslarida xabardor qiladi.

Yakuniy imtihon (YI). Modul yakunlangandan soʻng yakuniy imtixonlar haftasida test shaklda olinadi. Unda quyidagilar aks etadi:

8.2. Talabalar bilimini baholash mezoni

№ Nazorat turlari Izoh Ball Oʻtkazilish vaqti (boshlanishi – tugashi)
Joriy baholash (JB)
1. Workshop Talabaning interfaolligi, mashgʻulotlarda ishtiroki 5 3-13-hafta(lar) davomida
2. Mustaqil ish Taqdimot / media / hisobot / dastur shakllarda amalga oshiriladi 10 1-13-hafta(lar) davomida
3. Vazifa / topshiriqlar Taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida rasmiylashtiriladi 10 1-13-hafta(lar) davomida
4. Davomat Talabaning amaliy dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi. 15 1-13-hafta(lar) davomida
Jami 40  
Oraliq imtihon (OI)
1. Yozma Oraliqqacha oʻtilgan mavzular yuzasidan tayyorlangan. 20 8-10-hafta
Jami 20  
Yakuniy imtihon (OI)
1. Test Oʻtilgan mavzular yuzasidan testlar 40 Oʻquv jarayoni tugagandan soʻng
Jami 40  
Hammmasi 100  

8.3. Qoʻqon universitetida baholash tavsifi

Baho Foiz GPA
A+ 95-100 4.5
A 90-94 4.0
B+ 80-89 3.5
B 70-79 3.0
C+ 65-69 2.5
C 60-64 2.0
F 0-59 0

Izoh: Talaba 0-59 oraligʻida oʻzlashtirish koʻrsatkichiga yoki bir fanning 1/3 qismiga sababsiz qatnashmasa oʻqiyotgan semestrida mazkur fandan oʻzlashtirmagan (feyl), akademik qarzdor hisoblanadi. Oʻzlashtirilmagan fanlarni qayta oʻzlashtirish uchun talaba oʻrnatilgan tartibda fan oʻqituvchisi tomonidan berilgan topshiriqlarni bajarishi zarur.

Talabaning fan boʻyicha oʻzlashtirish koʻrsatkichini nazorat qilishda quyidagi mezonlar tavsiya etiladi:

a) aʼlo (A, A+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fanning moxiyati va mazmunini toʻliq yorita olsa;
  • fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiylik va mantiqiylik saqlanib, ilmiy xatolik va chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
  • fan boʻyicha mavzu materiallarining nazariy yoki amaliy ahamiyati haqida aniq tasavvurga ega boʻlsa;
  • fan doirasida mustaqil erkin fikrlash qobiliyatini namoyon eta olsa;
  • berilgan savollarga aniq va loʻnda javob bera olsa;
  • konspektga puxta tayyorlangan boʻlsa;
  • mustaqil topshiriqlarni toʻliq va aniq bajargan boʻlsa;
  • fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy-xuquqiy xujjatlarni toʻliq oʻzlashtirgan boʻlsa;
  • fanga tegishli mavzulardan biri boʻyicha ilmiy maqola chop ettirgan boʻlsa;
  • tarixiy jarayonlarni sharxlay bilsa;

b) yaxshi (B, B+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fanning moxiyati va mazmunini tushungan, fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiy va mantiqiy chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
  • fanning mazmunini amaliy ahamiyatini tushungan boʻlsa;
  • fan boʻyicha berilgan vazifa va topshiriqlarni oʻquv dasturi doirisida bajarsa;
  • fan boʻyicha berilgan savollarga toʻgʻri javob bera olsa;
  • fan boʻyicha konspektini puxta shakllantirgan boʻlsa;
  • fan boʻyicha mustaqil topshiriqlarni toʻliq bajargan boʻlsa;
  • fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy xujjatlarni oʻzlashtirgan boʻlsa.

c) qoniqarli (C, С+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fan xaqida umumiy tushunchaga ega boʻlsa;
  • fandagi mavzularni tor doirada yoritib, bayon qilishda ayrim chalkashliklarga yoʻl qoʻyilsa;
  • bayon qilish ravon boʻlmasa;
  • fan boʻyicha savollarga mujmal va chalkash javoblar olinsa;
  • fan boʻyicha matn puxta shakllantirilmagan boʻlsa.

d) quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi qoniqarsiz (F) baho bilan baholanishi mumkin:

  • fan boʻyicha mashgʻulotlarga tayorgarlik koʻrilmagan boʻlsa;
  • fan boʻyicha mashgʻulotlarga doir xech qanday tasavvurga ega boʻlmasa;
  • fan boʻyicha matnlarni boshqalardan koʻchirib olganligi sezilib tursa;
  • fan boʻyicha matnda jiddiy xato va chalkashliklarga yoʻl qoʻyilgan boʻlsa;
  • fanga doir berilgan savollarga javob olinmasa;
  • fanni bilmasa.

9. Imtihonga qoʻyilgan talab va koʻrsatmalar

1. Talaba imtihon nazorati qoidalarini buzgan hollarda, mazkur fandan imtihon bali bekor qilinishi haqida ogohlantiriladi.

2. Komissiya aʼzosi imtihon boshlanishini eʼlon qilgunga qadar imtihon varagʻini ochish taʼqiqlanadi.

3. Talaba uyali yoki boshqa aloqa vositalari, gadjetlarni oʻchirib, komissiya aʼzosi koʻrsatmasiga binoan oʻzidan uzoqlikda saqlashi shart. Kitob, manuskript, daftar va boshqa koʻmaklashuvchi materiallardan foydalanish mumkin emas.

4. Talabalar bir-biri bilan gaplashishi, imtihon varaqlarini koʻrsatishi, koʻchirtirishi, boshqalarni chalgʻitishi maʼn etiladi.

5. Oziq-ovqat va ichimliklarni auditoriyaga olib kirishi mumkin emas. Shifokor koʻrsatmasiga binoan dori-darmon, kichik idishdagi suv bundan mustasno.

6. Auditoriyadan ruxsatsiz chiqish mumkin emas. Xususan, imtihonning birinchi va oxirgi 10 minutida auditoriyadan chiqish taʼqiqlanadi. Talaba imtihon varaqasini muddatidan oldin topshirib chiqib ketgan holatda qayta auditoriyaga qoʻyilmaydi.

7. Komissiya aʼzosi imtihon tugashini eʼlon qilganidan soʻng, talaba yozishni toʻxtatadi va imtihon varaqlari yigʻilgunga qadar auditoriyani tark etmaydi.

10. Fan oʻqituvchisi toʻgʻrisida maʼlumot

Mualliflar:
Elektron pochta:
Tashkilot va kafedra: Qoʻqon universiteti Andijon filiali, Umumiy kimyo kafedrasi
Taqrizchilar:
Talabalarni erkin qabul qilish kuni: Chorshanba-Payshanba, soat 15:00 – 16:00, 309 – xona.

 

Sillabus Universitet Kengashining 2025 yil __________________ - sonli yigʻilish bayoni bilan tasdiqlangan.

 

Sillabus “Umumiy kimyo” kafedrasining 2025 yil 25-avgust 1 - sonli yigʻilish bayoni bilan maʼqullangan.

 

       

(imzo)

Gʻ. Xolbutayev

Akademik ishlar departamenti boshligʻi

(imzo)

F. Turdiyev

Fakultet dekani

(imzo)

S. G. Usmonova

Kafedra mudiri

(imzo)

Kiritilmagan

Fan oʻqituvchisi