Saqlash joyi
KUAF-logo «TASDIQLAYMAN»
Akademik ishlar boʻyicha prorektor
I. Gʻ. Mamajonov
________________________
«____»________________ 2026-yil

 

Tibbiy kimyo. biologik kimyo

fani boʻyicha sillabus

 

1. Umumiy maʼlumotlar

Akademik daraja bakalavr Taʼlim yoʻnalishi 60910100 - Stomatologiya
Oʻqish davomiyligi (yil) 5 Semestr 2
Fan nomi Tibbiy kimyo. biologik kimyo Fan kodi TBK12308
Taʼlim shakli kunduzgi Fan turi majburiy
Taʼlim tili Oʻzbek Modulning davomiyligi 15 hafta
Fanga ajratilgan kredit ECTS:    4    Baholash shakli oraliq: yozma
joriy: amaliy mashgʻulot
yakuniy: test
Ajratilgan akademik soat hajmi 120 Auditoriya soatlari taqsimoti maʼr amal lab
60
(aud) 		60
(must)		 20 20 0
 

2. Fan maqsadi

Tibbiy kimyo fanining maqsadi umumiy, analitik, fizik va kolloid kimyo asoslari boʻyicha bilimlarga ega boʻlgan, tirik tabiatda sodir boʻlayotgan jarayonlar mohiyatini bilgan holda fizik-kimyoviy kattaliklarni hisoblashni bajara oladigan, organik kimyo asoslari boʻyicha bilimlarga ega boʻlgan holda, biokimyoning kirish qismi hisoblanadigan “Statik biokimyo”ni, biokimyoviy jarayonlarda qatnashuvchi biopolimerlar va bioboshqaruvchi moddalar tuzilishi, hossalari va funksiyalarini tushinadigan, ular ishtirokida boradigan jarayonlarni modellashtirib bajara oladigan, tirik organizmda kechuvchi kimyoviy jarayonlarning ilmiy asoslarini xujayra va molekulyar darajada tushinib yeta oladigan, olingan nazariy bilimlarini amaliyotda qoʻllay oladigan mutahassislarni tayyorlashdir. Tibbiy kimyo fanining taʼlim berish maqsadi, tirik organizm tarkibiga kiruvchi moddalarning kimyoviy tarkibi va xususiyatlarini, organik birikmalarni tuzilishi va xossalarini, asosiy biopolimerlar-oqsillar, uglevodlar, nuklein kislotalar, lipidlar, fermentlar, vitaminlarning tuzilishi va xossalarini oʻrganash bilan bir qatorda talabalarda xozirgi kun yutuqlari asosida matearilistik dunyoqarashni shakllantirish; talabalarni umumnazariy bilim kompleksiga oʻrgatish: tirik organizmning kimyoviy tarkibi va butun organizmning faoliyat koʻrsatish jarayonida meyorda va patologik hollarda aʼzo, xujayra va molekulyar bosqichlarda vujudga keladigan oʻzgarishlar buning asosida boʻlajak mutaxassis umumiy shifokorni tayyorlash va aniq tashhisning ilmiy uslubiy asoslarini shakllantirishdan iboratdir.

3. Fanni oʻzlashtirish uchun zarur boshlangʻich bilimlar

1. Boshlangʻich bilimlar talab etilmaydi.

4. Taʼlim natijalari

4.1. Bilimlar jihatidan:

  • ?? Organizmdagi kimyoviy elementlar, ularning miqdoriy tarkibi va vazifalari. Organizmdaelementlar bioakumulyatsiyasining oʻzgarishi bilan yuzaga keluvchi kasalliklarini bilishi kerak;
  • ?? Metabolizm va energiya oʻrtasida oʻzaro bogʻliqlik. Termodinamikaning birinchi qonuni. Sistema va uning holat funksiyalari haqida bilimga ega boʻlishi kerak. Odam organizmi ochiq termodinamik sistema ekanligi;
  • ?? Toʻqimalar va organizm suyuqliklarining elektr oʻtkazuvchanligi, tibbiyotda tashxis hamda davolashda elektrokimyoviy usullarni qoʻllanilishi. Ionlar konsentratsiyalarini aniqlashning elektrokimyoviy usullari haqida maʼlumotga ega boʻlishi kerak;
  • ?? Klinik laboratoriyalardagi konduktometriya va potensiometriya usullari haqidagi tushuncha va koʻrsatmalarni bilishi lozim. Biologik suyuqliklarning biokimyoviy tahlilida ushbu usullarning qoʻllanilishi;
  • ?? Antibiotiklar. Alkaloidlar ularni tuzilishi va reaksiya mexanizmlarini bilishi kerak. Tibbiyotda ushbu biologik faol moddalarning qoʻllanish oʻrinlarini bilish;
  • ?? Organizmning asosi bolgan oqsil, yoʻgʻ, uglevod va nuklein kislotalar ularni tuzilishi. Organizmda boʻladigan jarayonlar haqidagi bilimga ega boʻlishi kerak. Yuqoridagi moddalar almashinuvi buzilishining patologik tomonlari va irsiy kasalliklar haqida bilimlarga ega boʻlish;
  • ?? Organizmda kechadigan biokimyoviy jarayonlarning oʻzaro bogʻliqligi, gomeostaz va bu jarayonlarning boshqarilish mexanizmlari haqida; baʼzi patologik holatlarda: qandli diabet, ateroskleroz, gepatit, oshqozon kasalliklari, oʻt toshi va siydik toshi kasalliklari, gipertoniya, irsiy kasalliklar, pankreatit, gipo- va gipervitaminozlar, podagra, immun¬tanqislikda modda almashinuvining buzilishi haqida tasavvurlarga ega boʻlish;
  • ?? Yoshga bogʻliq holda qon konstantalarining biokimyoviy koʻrsatkichlari (oqsil, uglevod, lipid almashinuv koʻrsatkichlari, fermentlar spektri); oshqozon shirasining meyorida va patologik holatlardagi biokimyoviy konstantlari; meyorda va patologik holatlarda siydikning biokimyoviy koʻrsatkichlari; organizmdagi modda almashinuvining biokimyoviy asoslarini bilishi kerak.
    • Yangi ro'yxat saqlandi

4.2. Koʻnikmalar jihatidan:

  • ?? Miqdoriy tahlil uchun: tarozi, byuretka, pipetka, indikatorlar bilan ishlash koʻnikmasini shakllantirish;
  • ?? Biologik suyuqliklarda titrlash koʻnikmasini hosil qilish;
  • ?? Suv tarkibidagi Ca2+ ionlariga xos miqdoriy tahlil amaliy koʻnikmasiga ega boʻlish;
  • ?? Suv tarkibidagi Mg2+ ionlariga xos miqdoriy tahlil amaliy koʻnikmasiga ega boʻlish;
  • ?? Gipoatsedoz kasalligini oshqozon shirasi tarkibidagi HCl miqdorini aniqlash tahlili amaliyoti koʻnikmasini shakllantirish;
  • ?? Giperatsedoz kasalligini oshqozon shirasi tarkibidagi HCl miqdorini aniqlash tahlili amaliyoti koʻnikmasini shakllantirish;
  • ?? Oshqozon shirasi kislotaligi va patologik tarkibiy qismlarini aniqlay olishi; siydik analizini oʻtkazish va uning tarkibidagi patologik moddalarni aniqlash; fermentlar faolligi va turli biosuyuqliklardagi metabolitlar miqdorini reaktivlar toʻplami va biotestlardan bilan foydalangan holda aniqlay bilishi kerak.
    • Yangi ro'yxat saqlandi

5. Fan mazmuni

5.1. Maʼruza mashgʻulotlari mazmuni

№ Mavzu va rejalar soatlar hajmi
1.

Tibbiy kimyoga kirish. Biogen elementlar. Eritmalarning kolligativ xossalari. Osmos hodisasi.

  1. 1. Mikro – va ultramikrobiogen elementlar haqida.
  2. 2. Makrobiogen elementlar.
  3. 3. Osmos hodisasi.
  4. 4. Element analizining tibbiyotdagi ahamiyati
2
2.

Kislota-asosli muvozanat. Bufer sistemalar.

  1. 1. Biosistemalarda kislota-asos muvozanati.
  2. 2. Bufer sistemaning taʼsir mexanizmi.
  3. 3. Organizmdagi bufer sistemaning pH qiymati
  4. 4. Qon tarkibidagi bufer eritmalar va ularning fiziologik ahamiyati
2
3.

Kompleks birikmalar. Xelat birikmalar. Xelatoterapiya. Ichki kompleks birikmalar.

  1. 1 Kompleks birikmalar va ularning tuzilishi
  2. 2 Xelat birikmalar. Gemoglobin
  3. 3. Ichki kompleks birikmalar
  4. 4. Xelatoterapiyaning tibbiyotda qoʻllanilishi
2
4.

Kimyoviy termodinamika. Kimyoviy kinetika. Elektrokimyo asoslari.

  1. 1. Kinetika. Biologik jarayonlar kinetikasi.
  2. 2. Termodinamika va kimyoviy termodinamika.
  3. 3. Elektrokimyo asoslari
  4. 4. Qon aylanish tizimi termodinamik sistema.
2
5.

Sirt hodisasi. Adsorbsiya. Dispers sistemalar. Kolloid eritmalar.

  1. Adsorbsiya va absorbsiya haqida
  2. 2 Sirt hodisalar inson organizmida.
  3. 3 Dispers sistemalar va kolloid eritmalarining tibbiyotdagi ahamiyati
  4. 4 Sorbsiya va desorbsiyaning tibbiyotdagi roli
2
6.

Organik kimyoga kirish. Geterofunksional va geterosiklik birikmalar.

  1. Alifatik geterofunksional birikmalar va ular asosida metobolit va
  2. dorivor vositalar
  3. 2. Aromatik geterogunksional birikmalar va ular asosida metobolit va
  4. dorivor vositalar
  5. 3. 5 aʼzoli va 6 aʼzoli geterosiklik birikmalar haqida umumiy tushuncha
  6. 4. Geterosiklik birikmalar asosidagi metabolitlar va dorivor vositalar
2
7.

Aminokislotalar, peptidlar va oqsillar

  1. 1. Aminokislotalar, va ularning sinflari
  2. 2. Alfa-aminokislotalarning biologik muhim reaksiyalari
  3. 3. Peptidlar va oqsillar. Oqsillar hazmi.
  4. 4. Oqsillar almashinuvining buzilishi haqida.
2
8.

Uglevodlar. Di-, gomo- va getepolisaxaridlar.

  1. . Uglevodlar. Sinflari va biologik funksiyalari
  2. 2. Monosaxaridlarning halqali shakillari va siklo-oksotautomerlari
  3. 3. Polisaxaridlarning tuzilishi va sinflanishi
  4. 4. Gomo- va getepolisaxaridlar tibiyotdagi roli.
2
9.

Nuklein kislotalar. Nukleozid. Nukleotidlar.

  1. Nukleozidlar va nukleotidlarning tuzilishi
  2. 2. Ayrim irsiy kasalliklar. Nuklein kislotalar tuzilishi va funksiyalari.
  3. 3. Nukleozidpolifasfatlar, nukleozidsiklofasfatlar va nukleotid tabiatli
  4. kofermentlar.
  5. 4. Tibiyotda DNK va RNK, funksiyalari va denaturasiyasi
2
10.

Lipidlar. Fermentlar. Vitaminlar.

  1. Fermentlar. Ularning turlari va ahamiy
  2. 2. Gen muhandisligi. GMO haqida tushuncha
  3. 3. Vitaminlar turlari va ahamiyati
  4. 4. Lipidlar. Sinflari va biologik funksiyalari
2
Jami 20

 

5.2. Amaliy mashgʻulotlar mazmuni

№ Mavzu va rejalar soatlar hajmi
1.

Tibbiy kimyoga kirish. Biogen elementlar. Eritmalarning kolligativ xossalari. Osmos hodisasi.

  1. Mikro – va ultramikrobiogen elementlar haqida.
  2. 2. Makrobiogen elementlar.
  3. 3. Element analizining tibbiyotdagi ahamiyati
  4. 4. Osmos hodisasi.
2
2.

Kislota-asosli muvozanat. Bufer sistemalar.

  1. 1. Biosistemalarda kislota-asos muvozanati.
  2. 2. Qon tarkibidagi bufer eritmalar va ularning fiziologik ahamiyati
  3. 3. Bufer sistemaning taʼsir mexanizmi/
  4. 4. Bufer sistemaning pH qiymati
2
3.

Kompleks birikmalar. Xelat birikmalar. Xelatoterapiya. Ichki kompleks birikmalar.

  1. 1 Kompleks birikmalar va ularning tuzilishi
  2. 2 Xelat birikmalar. Gemoglobin
  3. 3. Xelatoterapiyaning tibbiyotda qoʻllanilishi
  4. 4. Suyaklar tarkibiga kiruvchi kompleks birikmalar
2
4.

Kimyoviy termodinamika. Kimyoviy kinetika. Elektrokimyo asoslari.

  1. 1. Kinetika. Biologik jarayonlar kinetikasi.
  2. 2. Termodinamika va kimyoviy termodinamika.
  3. 3. Qon aylanish tizimi termodinamik sistema. Elektrokimyo asoslari
  4. 4. Suyaklarda yuz beradigan termodinamika
2
5.

Sirt hodisasi. Adsorbsiya. Dispers sistemalar. Kolloid eritmalar.

  1. . Adsorbsiya va absorbsiya haqida
  2. 2 Sirt hodisalar inson organizmida.
  3. 3 Sorbsiya va desorbsiyaning tibbiyotdagi roli
  4. 4 Dispers sistemalar va kolloid eritmalarining tibbiyotdagi ahamiyati.
2
6.

Organik kimyoga kirish. Geterofunksional va geterosiklik birikmalar.

  1. 1 Alifatik geterofunksional birikmalar va ular asosida metobolit va
  2. dorivor vositalar
  3. 2. Aromatik geterogunksional birikmalar va ular asosida metobolit va
  4. dorivor vositalar
  5. 3. 5 aʼzoli va 6 aʼzoli geterosiklik birikmalar haqida umumiy tushuncha
  6. 4. Geterosiklik birikmalar asosidagi metabolitlar va dorivor vositalar
2
7.

Aminokislotalar, peptidlar va oqsillar. Nuklein kislotalar.

  1. 1. Aminokislotalar, va ularning sinflari
  2. 2. Alfa-aminokislotalarning biologik muhim reaksiyalari
  3. 2. Peptidlar va oqsillar. Oqsillar hazmi.
  4. 3. Oqsillar almashinuvining buzilishi haqida.
2
8.

Uglevodlar. Di-, gomo- va getepolisaxaridlar.

  1. 1. Uglevodlar. Sinflari va biologik funksiyalari
  2. 2. Monosaxaridlarning halqali shakillari va siklo-oksotautomerlari
  3. 3. Polisaxaridlarning tuzilishi va sinflanishi
  4. 4. Gomo- va getepolisaxaridlar tuzilishi va xossalar
2
9.

Nuklein kislotalar. Nukleozid. Nukleotidlar.

  1. 1. Nukleozidlar va nukleotidlarning tuzilishi
  2. 2. Ayrim irsiy kasalliklar. Nuklein kislotalar tuzilishi va funksiyalari.
  3. 3. Nukleozidpolifasfatlar, nukleozidsiklofasfatlar va nukleotid tabiatli
  4. kofermentlar.
  5. 4. DNK va RNK, funksiyalari va denaturasiyasi.
2
10.

Lipidlar. Fermentlar. Vitaminlar.

  1. 1. Fermentlar. Ularning turlari va ahamiy
  2. 2. Gen muhandisligi. GMO haqida tushuncha
  3. 3. Lipidlar. Sinflari va biologik funksiyalari.
  4. 4. Vitaminlar turlari va ahamiyati
2
Jami 20

Seminar mashgʻulotlari uchun mavzu kiritilmagan yoki ushbu sillabusda Seminar oʻtish nazarda tutilmagan

 

5.3. Laboratoriya mashgʻulotlari mazmuni

№ Mavzu va rejalar soatlar hajmi
1.

Osh tuzi va glyukozaning fiziologik, gipotonik, gipertonik eritmalarini tayorlash. Osh tuzi va glyukozaning fiziologik, gipotonik, gipertonik eritmalarini tayorlash.

  1. 1. Eruvchanlik. Eritish jarayoni olib borish ko’nikmasi;
  2. 2. Tuzlar eruvchanligiga ta’sir qiluvchi omillar;
  3. 3. Osh tuzining 0,89% li va Glyukozaning 5% li eritmasini tayyorlash.
2
2.

Neytrallanis va oksidimetriya usulining klinik laboratoriyalarda qo’llanilishi; Neytrallanis va oksidimetriya usulining klinik laboratoriyalarda qo’llanilishi;

  1. 1. Alkallimetriya tahlilini olib borish;
  2. 2. Atsidometriya tahlilini o’tkazish;
  3. 3. Me’da shirasining kislotalilik darajasini aniqlash
2
3.

Oksidimetriya usulining klinik laboratoriyalarda qo’llanilishi. Oksidimetriya usulining klinik laboratoriyalarda qo’llanilishi.

  1. 1. Permenganometrik titrlash
  2. 2. Usulning mohiyati;
  3. 3. Indikatorlarsiz titrlash amaliyoti. Olingan natijalarni xisoblash hamda xulosalash.
2
4.

Har xil pH qiymat buferi eritmalar tayyorlash. pH=7,4 bo’lgan bufer eritmaning bufer sig’imini aniqlash Har xil pH qiymat buferi eritmalar tayyorlash. pH=7,4 bo’lgan bufer eritmaning bufer sig’imini aniqlash

  1. 1. Tuzlarning kerakli konsentratsiyada eritmasini tayyorlash;
  2. 2. Ammiyakli buffer eritmasini tayyorlash;
  3. 3. Tayyorlangan buffer eritmaning pH qiymatini pH metr yordamida o’lchash
2
5.

Kompleksometriya usulida ichimlik suvining qattiqligini aniqlash. Kompleksometriya usulida ichimlik suvining qattiqligini aniqlash.

  1. 1. Titrlash turlari;
  2. 2. Trilon B. yordamida suvning qattiqligini aniqlash;
  3. 3. Tajribada ammiakli buferning ahamiyati;
2
6.

Alfa-aminokislotalarning kimyoviy hossalariga oid sifat reaksiyalari Alfa-aminokislotalarning kimyoviy hossalariga oid sifat reaksiyalari

  1. 1. Aminokislotalar va ularning tuzilishiga ko’ra turlari.
  2. 2. Aromatik aminokislotalarga hos sifat reaksiyalar.
  3. 3. Olingan natijalarni xisoblash va xulosalash
2
7.

Klinik laboratoriyalarda qo’llaniluvchi oqsillarga xos analitik reaksiyalar Klinik laboratoriyalarda qo’llaniluvchi oqsillarga xos analitik reaksiyalar

  1. 1. Oqsillar bilan polipeptidlarning farqlari;
  2. 2. Ningidrin reaksiyasi;
  3. 3. Biuret reksiyasi; oqsillarni og’ir metallar bilan cho’ktirish tajribasi
2
8.

Uglevodlar- biologik jarayonlar energiya manbai sifatida. Di- va polisaxaridlar Uglevodlar- biologik jarayonlar energiya manbai sifatida. Di- va polisaxaridlar

  1. 1. Karbonsuvlar va ularning klassifikatsiyasi;
  2. 2. Monosaharidlarning biologik ahamiyati;
  3. 3. Di- va polisaharidlart haqida.
2
9.

Klinik laboratoriyalarda qo’llaniluvchi uglevodlarga xos analitik reaksiyalar. Klinik laboratoriyalarda qo’llaniluvchi uglevodlarga xos analitik reaksiyalar.

  1. 1. Analitik reaksiyalar haqida;
  2. 2. Fisher bo’yicha monosaharidlarga hos reaksiya;
  3. 3. Xeuors bo’yicha monosaharidlarga hos reaksiya; Polisaharidlarni monosaharidlardan farqlash tajribasi
2
10.

Lipidlar. Sovunlanadigan lipidlar - tirik organizmlar hujayra asosi. Lipidlar. Sovunlanadigan lipidlar - tirik organizmlar hujayra asosi.

  1. 1. Lipidlar. Murakkab efirlar sinfi.
  2. 2. Lipidlarning turlari haqida;
  3. 3. Moylar va yog’lar. Yog’lar almashinuvi; Yog’da eruvchi vitaminlarning roli.
2
Jami 20

6. Mustaqil taʼlim topshiriqlari

№ Mavzu
1.

Tibbiy kimyo fanining stomatologiya sohasidagi ahamiyati.

2.

Tibbiy kimyo va stomatologiya o‘rtasidagi bog‘liqlik.

3.

Tibbiy kimyoviy reaksiyalar va ularning biologik tizimlardagi o‘rni.

4.

Tishlar va suyaklar uchun zarur bo‘lgan minerallar (kalsiy, fosfor, magniy).

5.

Elementlarning stomatologik materiallar, masalan, amalgamlar va boshqa tish materiallaridagi o‘rni.

6.

Stomatologik muolajalarda foydalaniladigan kimyoviy moddalarning tuzilishi va ta’siri.

7.

Tish davolash va protezlashda qo‘llaniladigan kimyoviy reaksiyalar.

8.

Kimyoviy reaksiyalarning tezligini boshqarish va stomatologik amaliyotlar.

9.

Uglevodlar, yog‘lar, oqsillar va ularning organizmdagi metabolizm jarayonlari.

10.

Stomatologiyada ishlatiladigan fermentlar va ularning faoliyati.

11.

Tishlarda va og‘iz bo‘shlig‘idagi kimyoviy o‘zgarishlar.

12.

Dori moddalarining kimyoviy tahlili va stomatologiyada qo‘llanilishi.

13.

Dori vositalarining samaradorligini baholash va tahlil qilish usullari.

14.

Anesteziya va og‘riqni boshqarish uchun kimyoviy moddalar.

15.

Tishlarni davolashda foydalaniladigan plomba materiallari (kompozit, amalgame).

16.

Tishlarga ishlov berishda kimyoviy jarayonlar va ularning stomatologik ahamiyati.

17.

Stomatologiyada bakterial infektsiyalarni davolash uchun kimyoviy moddalar.

18.

Kompozit va amalgame plomba materiallarining tarkibi, xossalari va stomatologiyada qo‘llanilishi.

19.

Stomatologiyada bakterial infektsiyalarni davolash uchun qo‘llaniladigan kimyoviy moddalar va ularning ta’siri.

20.

Kompozit va amalgame plomba materiallarining tarkibi, xossalari va stomatologiyada qo‘llanilishi.

21.

Stomatologiyada bakterial infektsiyalarni davolash uchun qo‘llaniladigan kimyoviy moddalar va ularning ta’siri.

22.

Suv va elektrolitlarning stomatologik muolajalardagi ahamiyati.

23.

Og‘iz bo‘shlig‘idagi pH darajasi va uning stomatologik kasalliklarga ta’siri.

24.

Tish davolashda elektroforezning roli va kimyoviy jarayonlar.

25.

Organik kimyoning asosiy birikmalari, ularning tuzilishi va tibbiy stomatologiyadagi qo‘llanilishi.

26.

Aromatik uglevodorodlar, ularning stomatologik dori vositalaridagi roli.

27.

Polimerizatsiya jarayonlari va stomatologik materiallar (masalan, protez materiallari, plomba materiallari).

28.

Ularning organizmdagi va stomatologiyada foydalanilishi (masalan, tishlarni qayta tiklashda).

29.

Tishlarni davolashda yoki og‘riqni boshqarishda qo‘llaniladigan kimyoviy moddalar.

30.

Stomatologiya amaliyotida gormonlarning ta’siri (masalan, gormonal o‘zgarishlar va tishlarning o‘sishi).

 

 

7. Foydalanilgan adabiyotlar:

7.1. Asosiy adabiyotlar

  1. 1. Alimxodjayeva N.T., Tadjiyeva X.S., Ikramova Z.A., Suleymanova G.G., Tibbiy kimyo, Darslik. Toshkent. 2019 y. ( 1-qism. 466 bet) 2. Alimxodjayeva N.T., Tadjiyeva X.S., Tibbiy kimyo, Darslik. Toshkent. 2019 y. ( 2-qism. 563 bet)

7.2. Qoʻshimcha adabiyotlar

  1. 1. Masharipov S.M., Tadjiyeva X.S., Tibbiy kimyodan amaliy mashg‘ulotlar. O‘quv qo‘llanma. Toshkent. 2018 y.

7.3. Axborot manbaalari

  • 1. https://library.ziyonet.uz 2. https://library.ziyonet.uz 3. https://orgchem.ru

 

Axborot resurs markazi boshligʻi ______________ G. Qodirova

8. Fanni baholash mezoni va rejasi

8.1. Talabalar bilimini baholash turlari

Mazkur fandan talabalar bilimini baholashda uchta nazorat turidan foydalaniladi. Joriy baholash (JB), oraliq imtixon (OI), yakuniy imtixon (YaI)

Joriy baholash (JB). Ushbu nazorat turi semestr davomida toʻplanib boriladi va quyidagilardan tarkib topadi:

- Workshop. Talabaning mashgʻulotlarda faolligi va unga berilgan savollarga bergan javobi baholanib boriladi;

- Mustaqil ish. Fanning xususiyatidan kelib chiqib, talaba yakka yoki mini guruhlarga boʻlingan holda berilgan vazifalarni taqdimot / media / hisobot / dastur koʻranishida himoya qiladi;

- Vazifa / topshiriqlar. Har bir talaba individul tarzda oʻqituvchi tomonidan berilgan muammoli vaziyat / masala / topshiriqlarni taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida oldindan fan oʻqituvchi bergan namuna asosida bajaradi;

- Davomat. Talabaning dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi.

Oraliq imtihon (OI). Ushbu nazorat turi semestrning (8-haftasida) belgilangan kun davomida oʻtkaziladi. Fan oʻqituvchisi oraliq imtihon shakli va oʻtkazish tartibi toʻgʻrisida talabalarni fan modulini dastlabki darslarida xabardor qiladi.

Yakuniy imtihon (YI). Modul yakunlangandan soʻng yakuniy imtixonlar haftasida test shaklda olinadi. Unda quyidagilar aks etadi:

8.2. Talabalar bilimini baholash mezoni

№ Nazorat turlari Izoh Ball Oʻtkazilish vaqti (boshlanishi – tugashi)
Joriy baholash (JB)
1. Workshop Talabaning interfaolligi, mashgʻulotlarda ishtiroki 5 3-13-hafta(lar) davomida
2. Mustaqil ish Taqdimot / media / hisobot / dastur shakllarda amalga oshiriladi 10 1-13-hafta(lar) davomida
3. Vazifa / topshiriqlar Taqdimot / hisobot / dastur koʻrinishida rasmiylashtiriladi 10 1-13-hafta(lar) davomida
4. Davomat Talabaning amaliy dars mashgʻulotlariga qatnashganlik ulushidan kelib chiqib baholanadi. 15 1-13-hafta(lar) davomida
Jami 40  
Oraliq imtihon (OI)
1. Yozma Oraliqqacha oʻtilgan mavzular yuzasidan tayyorlangan. 20 10-hafta
Jami 20  
Yakuniy imtihon (OI)
1. Test Oʻtilgan mavzular yuzasidan testlar 40 Oʻquv jarayoni tugagandan soʻng
Jami 40  
Hammmasi 100  

8.3. Qoʻqon universitetida baholash tavsifi

Baho Foiz GPA
A+ 95-100 4.5
A 90-94 4.0
B+ 80-89 3.5
B 70-79 3.0
C+ 65-69 2.5
C 60-64 2.0
F 0-59 0

Izoh: Talaba 0-59 oraligʻida oʻzlashtirish koʻrsatkichiga yoki bir fanning 1/3 qismiga sababsiz qatnashmasa oʻqiyotgan semestrida mazkur fandan oʻzlashtirmagan (feyl), akademik qarzdor hisoblanadi. Oʻzlashtirilmagan fanlarni qayta oʻzlashtirish uchun talaba oʻrnatilgan tartibda fan oʻqituvchisi tomonidan berilgan topshiriqlarni bajarishi zarur.

Talabaning fan boʻyicha oʻzlashtirish koʻrsatkichini nazorat qilishda quyidagi mezonlar tavsiya etiladi:

a) aʼlo (A, A+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fanning moxiyati va mazmunini toʻliq yorita olsa;
  • fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiylik va mantiqiylik saqlanib, ilmiy xatolik va chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
  • fan boʻyicha mavzu materiallarining nazariy yoki amaliy ahamiyati haqida aniq tasavvurga ega boʻlsa;
  • fan doirasida mustaqil erkin fikrlash qobiliyatini namoyon eta olsa;
  • berilgan savollarga aniq va loʻnda javob bera olsa;
  • konspektga puxta tayyorlangan boʻlsa;
  • mustaqil topshiriqlarni toʻliq va aniq bajargan boʻlsa;
  • fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy-xuquqiy xujjatlarni toʻliq oʻzlashtirgan boʻlsa;
  • fanga tegishli mavzulardan biri boʻyicha ilmiy maqola chop ettirgan boʻlsa;
  • tarixiy jarayonlarni sharxlay bilsa;

b) yaxshi (B, B+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fanning moxiyati va mazmunini tushungan, fandagi mavzularni bayon qilishda ilmiy va mantiqiy chalkashliklarga yoʻl qoʻymasa;
  • fanning mazmunini amaliy ahamiyatini tushungan boʻlsa;
  • fan boʻyicha berilgan vazifa va topshiriqlarni oʻquv dasturi doirisida bajarsa;
  • fan boʻyicha berilgan savollarga toʻgʻri javob bera olsa;
  • fan boʻyicha konspektini puxta shakllantirgan boʻlsa;
  • fan boʻyicha mustaqil topshiriqlarni toʻliq bajargan boʻlsa;
  • fanga tegishli qonunlar va boshqa meʼyoriy xujjatlarni oʻzlashtirgan boʻlsa.

c) qoniqarli (C, С+) baho olish uchun talabaning bilim darajasi quyidagilarga javob berishi lozim:

  • fan xaqida umumiy tushunchaga ega boʻlsa;
  • fandagi mavzularni tor doirada yoritib, bayon qilishda ayrim chalkashliklarga yoʻl qoʻyilsa;
  • bayon qilish ravon boʻlmasa;
  • fan boʻyicha savollarga mujmal va chalkash javoblar olinsa;
  • fan boʻyicha matn puxta shakllantirilmagan boʻlsa.

d) quyidagi hollarda talabaning bilim darajasi qoniqarsiz (F) baho bilan baholanishi mumkin:

  • fan boʻyicha mashgʻulotlarga tayorgarlik koʻrilmagan boʻlsa;
  • fan boʻyicha mashgʻulotlarga doir xech qanday tasavvurga ega boʻlmasa;
  • fan boʻyicha matnlarni boshqalardan koʻchirib olganligi sezilib tursa;
  • fan boʻyicha matnda jiddiy xato va chalkashliklarga yoʻl qoʻyilgan boʻlsa;
  • fanga doir berilgan savollarga javob olinmasa;
  • fanni bilmasa.

9. Imtihonga qoʻyilgan talab va koʻrsatmalar

1. Talaba imtihon nazorati qoidalarini buzgan hollarda, mazkur fandan imtihon bali bekor qilinishi haqida ogohlantiriladi.

2. Komissiya aʼzosi imtihon boshlanishini eʼlon qilgunga qadar imtihon varagʻini ochish taʼqiqlanadi.

3. Talaba uyali yoki boshqa aloqa vositalari, gadjetlarni oʻchirib, komissiya aʼzosi koʻrsatmasiga binoan oʻzidan uzoqlikda saqlashi shart. Kitob, manuskript, daftar va boshqa koʻmaklashuvchi materiallardan foydalanish mumkin emas.

4. Talabalar bir-biri bilan gaplashishi, imtihon varaqlarini koʻrsatishi, koʻchirtirishi, boshqalarni chalgʻitishi maʼn etiladi.

5. Oziq-ovqat va ichimliklarni auditoriyaga olib kirishi mumkin emas. Shifokor koʻrsatmasiga binoan dori-darmon, kichik idishdagi suv bundan mustasno.

6. Auditoriyadan ruxsatsiz chiqish mumkin emas. Xususan, imtihonning birinchi va oxirgi 10 minutida auditoriyadan chiqish taʼqiqlanadi. Talaba imtihon varaqasini muddatidan oldin topshirib chiqib ketgan holatda qayta auditoriyaga qoʻyilmaydi.

7. Komissiya aʼzosi imtihon tugashini eʼlon qilganidan soʻng, talaba yozishni toʻxtatadi va imtihon varaqlari yigʻilgunga qadar auditoriyani tark etmaydi.

10. Fan oʻqituvchisi toʻgʻrisida maʼlumot

Mualliflar:
Elektron pochta:
Tashkilot va kafedra: Qoʻqon universiteti Andijon filiali, Umumiy kimyo kafedrasi
Taqrizchilar:
Talabalarni erkin qabul qilish kuni: Chorshanba-Payshanba, soat 15:00 – 16:00, D bino 310 – xona.

 

Sillabus Universitet Kengashining 2025 yil __________________ - sonli yigʻilish bayoni bilan tasdiqlangan.

 

Sillabus “Umumiy kimyo” kafedrasining 2025 yil 1- sonli yigʻilish bayoni bilan maʼqullangan.

 

       

(imzo)

Gʻ. Xolbutayev

Akademik ishlar departamenti boshligʻi

(imzo)

F. Turdiyev

Fakultet dekani

(imzo)

S. G. Usmonova

Kafedra mudiri

(imzo)

Xojimatova Shaxnoza Raxmataliyevna

Fan oʻqituvchisi